Spis treści:
Objawy nadpobudliwości u dzieci
Dzieci nadpobudliwe mogą wykazywać różne zachowania, w tym: ✔ trudności z koncentracją i szybkie rozpraszanie się, nawet przy prostych zadaniach,
✔ wzmożoną aktywność ruchową – ciągłe wiercenie się, bieganie, skakanie bez wyraźnego powodu,
✔ impulsywność – szybkie reagowanie bez zastanowienia się nad konsekwencjami, np. przerywanie rozmów, działanie bez przewidywania skutków,
✔ trudności z kontrolowaniem emocji – łatwe przechodzenie od radości do złości, wybuchy gniewu lub nadmierne pobudzenie,
✔ nadwrażliwość na dźwięki, światło, dotyk lub przeciwnie – zbyt małe reakcje na bodźce, co może prowadzić do niezdarności lub nieświadomości bólu.
Nie zawsze nadpobudliwość oznacza ADHD – w wielu przypadkach może być efektem trudności w przetwarzaniu sensorycznym. Dzieci mogą mieć problem z regulacją napięcia mięśniowego, odpowiedzią na bodźce zewnętrzne czy organizacją własnego ciała w przestrzeni.
Jak integracja sensoryczna może pomóc dziecku nadpobudliwemu?
Integracja sensoryczna (SI) to terapia, która pomaga dzieciom lepiej odbierać i przetwarzać bodźce z otoczenia. Dzięki odpowiednim ćwiczeniom i zabawom wspiera rozwój układu nerwowego, poprawia koordynację i pomaga regulować emocje. Terapia ta jest szczególnie pomocna dla dzieci, których mózg nieprawidłowo interpretuje informacje sensoryczne – np. dla tych, które zbyt mocno reagują na hałas lub mają trudność z odczuwaniem własnego ciała.
Co może dać terapia SI dziecku z nadpobudliwością?
🔹 Lepiej kontroluje swoje ciało – dzięki ćwiczeniom stymulującym propriocepcję (czucie głębokie) dziecko staje się bardziej świadome swojego ciała, co może zmniejszyć niekontrolowaną aktywność.
🔹 Poprawia koncentrację – dzięki odpowiedniemu dostosowaniu bodźców dziecko uczy się lepiej skupiać uwagę i wyciszać.
🔹 Reguluje emocje – niektóre dzieci mają problem z przetwarzaniem bodźców emocjonalnych, a terapia SI pomaga im je lepiej rozumieć i kontrolować reakcje.
🔹 Zmniejsza nadwrażliwość na bodźce – jeśli dziecko reaguje bardzo silnie na hałas, dotyk czy światło, terapia SI może pomóc mu stopniowo oswoić te bodźce.
🔹 Pomaga w organizacji działań i planowaniu ruchów – dzieci z zaburzeniami SI często mają problem z koordynacją ruchową i wykonywaniem skomplikowanych czynności, takich jak ubieranie się czy pisanie.
Przykłady ćwiczeń wspierających dziecko z nadpobudliwością
🔸 Zajęcia na huśtawce terapeutycznej – pomagają wyciszyć układ nerwowy, poprawiają równowagę i uczą dziecko lepszego reagowania na bodźce.
🔸 Praca z ciężkimi przedmiotami – np. noszenie plecaka z lekkim obciążeniem wspiera propriocepcję i pomaga dziecku czuć swoje ciało.
🔸 Zabawy z masami plastycznymi – pomagają skupić uwagę, poprawiają czucie dłoni i rozwijają motorykę małą.
🔸 Ćwiczenia oddechowe – wspomagają regulację emocji i wyciszenie poprzez świadome oddychanie, co może pomóc w kontrolowaniu impulsywności.
🔸 Tor przeszkód – zabawy rozwijające koordynację ruchową i zdolność do planowania ruchów.
🔸 Ściskanie i dociskanie ciała – techniki takie jak „kanapka” (delikatne uciskanie ciała np. między poduszkami) pomagają dzieciom lepiej odczuwać własne ciało.
Jak wygląda terapia SI?
Terapia integracji sensorycznej prowadzona jest w specjalnie wyposażonej sali terapeutycznej, gdzie dziecko pod okiem terapeuty wykonuje różnorodne ćwiczenia. Zajęcia są dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka – niektóre wymagają więcej ruchu, inne potrzebują technik wyciszających. Terapia jest prowadzona w formie zabawy, co sprawia, że dzieci chętnie biorą w niej udział.
Co rodzice mogą robić w domu?
Rodzice mogą wspierać rozwój sensoryczny dziecka poprzez:
- organizowanie aktywności ruchowych (bieganie, skakanie, zabawy na świeżym powietrzu),
- zapewnienie odpowiednich bodźców sensorycznych (np. masażyk, zabawy w piasku, wodzie, plastelinie),
- stosowanie ćwiczeń oddechowych i technik relaksacyjnych,
- ograniczenie nadmiernej stymulacji (np. zmniejszenie hałasu, ograniczenie ekranów przed snem),
- wprowadzanie rutyn i przewidywalnych schematów dnia, co pomaga dziecku w organizacji czasu i działań.
Podsumowanie
Nadpobudliwość u dzieci może mieć różne przyczyny, ale jeśli wynika z trudności w przetwarzaniu sensorycznym, terapia integracji sensorycznej może być skuteczną pomocą. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom dziecko lepiej kontroluje swoje ciało, emocje i reakcje na bodźce, co przekłada się na jego funkcjonowanie w domu, przedszkolu czy szkole. Współpraca z terapeutą SI oraz wprowadzenie odpowiednich działań w domu może znacznie poprawić komfort życia dziecka i całej rodziny.