Hallux czyli paluch koślawy

Czym jest Hallux (paluch koślawy)?

Paluch koślawy, tzw. Hallux, jest jedną z najczęstszych dolegliwości w obrębie stopy. Polega na tym, że pierwszy palec odchyla się do wewnątrz stopy prowadząc do zmian zwyrodnieniowych stawu śródstopno-paliczkowego I. Bardzo często wystająca kość jest drażniona przez obuwie, wywołując przewlekłe stany zapalne które są powodem nadbudowywania kości.

W zaawansowanym stadium paluch nachodzi na drugi palec stopy. Na początku stany chorobowe przebiegają bezboleśnie, lecz z czasem ból się nasila i mocno utrudnia prawidłowy chód. Problem ten dotyczy zwłaszcza kobiet, ze względu na złe obuwie, ale również z uwagi na słabą wydolność więzadłowo-mięśniową stopy.

Rzadko spotykany jest u mężczyzn, a jeśli ma miejsce jest to zazwyczaj wina nieprawidłowego obuwia. Strukturalną przyczyną powstania palucha koślawego jest również nieprawidłowe ustawienie trzeszczki, dysfunkcja mięśnia przywodziciela palucha, oraz predyspozycje genetyczne.

Objawy palucha koślawego

Objawy palucha koślawego rozwijają się stopniowo i na początku mogą być bagatelizowane. Jednym z pierwszych sygnałów jest przewlekły ból w okolicy stawu śródstopno-paliczkowego I, który nasila się podczas chodzenia, dłuższego stania lub noszenia ciasnego obuwia. W miarę postępu deformacji ból może występować także w spoczynku, a każdy krok staje się coraz bardziej uciążliwy.

Kolejnym widocznym objawem jest zmiana ustawienia palucha – odchyla się on w kierunku pozostałych palców, co prowadzi do przemieszczenia i deformacji stawu. Towarzyszy temu często zaczerwienienie, obrzęk oraz wzmożona tkliwość w okolicy wystającej kości, która ulega ciągłym podrażnieniom od obuwia. Może dochodzić również do powstawania modzeli i odcisków na skórze, a także zmian zapalnych w kaletce stawowej.

W bardziej zaawansowanych przypadkach paluch nachodzi na drugi palec, co dodatkowo zaburza układ palców i może powodować ich bolesne podwinięcie lub młoteczkowate ustawienie. Pojawia się uczucie sztywności w obrębie stawu oraz ograniczenie zakresu ruchu, a cała biomechanika chodu ulega zakłóceniu, co często prowadzi do dolegliwości również w innych częściach ciała – np. kolanach, biodrach czy kręgosłupie.

Jak wygląda leczenie Haluksów

Ze względu na zaawansowane stadia palucha koślawego u pacjentów, większość przypadków leczy się operacyjnie, natomiast w początkowym stadium można spowolnić lub całkowicie powstrzymać rozwój schorzenia. Nie można jednak cofnąć już powstałych zmian. Stosuje się zabiegi mające na celu zniesienie stanu zapalnego, takie jak: ultradźwięki, krioterapia.

W późniejszym okresie wykorzystywane są również techniki terapii manualnej, osteopatii oraz techniki mięśniowo-powięziowe wyrównujące napięcie w obszarze rozcięgna podeszwowego, mięśni krótkich stopy, ścięgna Achillesa, mięśnia piszczelowego I.

Stosuje się również elementy rehabilitacji ruchowej, poprawiające całą biomechanikę stopy podczas chodu.

Operacja palucha koślawego

Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów lub deformacja jest zaawansowana i powoduje znaczne dolegliwości bólowe oraz trudności w poruszaniu się, zaleca się leczenie operacyjne. Istnieje wiele technik chirurgicznych, które dobiera się indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania deformacji, wieku pacjenta i jego aktywności fizycznej.

Celem operacji jest przywrócenie prawidłowego ustawienia palucha, usunięcie zmian kostnych oraz stabilizacja stawu śródstopno-paliczkowego. Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja, która obejmuje m.in. ćwiczenia poprawiające zakres ruchu, techniki zmniejszające obrzęk oraz naukę prawidłowego chodu. Dzięki odpowiednio przeprowadzonemu leczeniu operacyjnemu i rehabilitacji możliwy jest powrót do sprawności i znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych.